ဟသာၤတျမိဳ႔နယ္ေရလယ္ေသာငး္ေကြ်းရြာအေရွ႔စုကမ္းပါးျပိဳက်မႈ

  ယခုႏႇစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဒသအမ်ားစုတြင္ ေျမၿပိဳမႈ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္းႏႇင့္ ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားတြင္လည္း ျမစ္ကမ္းပါး ၿပိဳက်မႈမ်ား ယခင္ႏႇစ္မ်ားထက္ ပိုမို ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ဘူမိေဗဒ ပညာရႇင္မ်ားထံမႇ
သိရႇိရသည္။

''အရင္တုန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ ေျမၿပိဳတာ သိပ္မရႇိဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမႇာ ေျမၿပိဳတာေတြ အျဖစ္မ်ားလာတယ္။ အဓိကက သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးလာတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က မိုးမ်ားတာေၾကာင့္ပါ။ လက္ရႇိ ျဖစ္ေနတဲ့ ေျမၿပိဳမႈေတြကေတာ့ မိုးမ်ားတာထက္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ ေျမၿပိဳ၊ ကမ္းပါးၿပိဳတာေတြ ျဖစ္တာပါ''ဟု ဘူမိေဗဒ ပညာရႇင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ ရာသီဥတုမ်ား ေျပာင္းလဲလာေၾကာင္း၊ အလားတူ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲလာျခင္း၏ အက်ဳိးဆက္ကို ခံစားေနရေၾကာင္း၊ ယခုႏႇစ္ပိုင္း အတြင္း မိုးမ်ားျခင္း၊ အပူရႇိန္မ်ားျခင္း စသည့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲလာျခင္းမ်ားသည္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ အဓိက ျဖစ္ပြားရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

''သစ္ပင္ေတြရႇိရင္ ရြာခ်လိုက္တဲ့ မိုးက ေျမျပင္ကို တိုက္႐ိုက္ မထိေတာ့ ေရတုိက္စားမႈကို သက္သာတယ္။သစ္ရြက္ေၾကြေတြက မိုးေရေၾကာင့္ ေျမျပင္မႇာ ေရတိုက္စား ခံရတာကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစတယ္ေလ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲလာတယ္ ဆိုတာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြေၾကာင့္ပဲ။ တခ်ဳိ႕ေဒသေတြမႇာဆိုရင္ ဒီႏႇစ္ သြားတုန္းကသစ္ပင္ေတြ ရႇိေပမယ့္ ေနာက္ႏႇစ္လည္းသြားေရာ အဲဒီရြာ၀န္းက်င္မႇာ သစ္ပင္ေတြ တစ္ပင္မႇ မေတြ႕ရေတာ့တဲ့ အထိ ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ ဒါေတြကို အခ်ိန္မီ တားဆီးဖို႔လည္း လိုအပ္ေနပါၿပီ။ အရင္တုန္းက ငလ်င္လႈပ္တာကိုပဲ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေနအထားကေန ခုေနာက္ပိုင္းမႇာ ေျမၿပိဳက်တဲ့ အႏၲရာယ္ကပါ သတိျပဳ ေနထိုင္ေနရတဲ့အထိ ျဖစ္လာပါတယ္''ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာရႇင္တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။

''တေကာင္းမႇာ လႈပ္ခဲ့တဲ့ငလ်င္ေၾကာင့္ ေျမၿပိဳတာေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏႇစ္ ေတာင္တြင္းႀကီး ငလ်င္တုန္းကလည္း ေျမၿပိဳတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ၂၀၀၄ ခုႏႇစ္တုန္းကလည္း ကေလးဘက္မႇာ မိုးေတြ အရမ္း႐ြာလို႔ ကေလး၀ ကားလမ္းေပၚမႇာ ေျမၿပိဳၿပီး ကားလမ္းပိတ္တဲ့အထိ ရႇိခဲ့တယ္။ ခုေနာက္ပိုင္းဆိုရင္ ေျမၿပိဳလို႔ လူအေသအေပ်ာက္ပါ ရႇိလာတယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏႇစ္ စက္တင္ဘာတုန္းကလည္း တနသၤာရီေဒသက ပေလာမႇာ ေျမၿပိဳလို႔ လူ ၂၁ ဦး ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္။ ၁၁ ေယာက္ ေသတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ထန္တလန္မႇာလည္း ေျမၿပိဳလို႔ လူရႇစ္ဦး ေသတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ မိုးကုတ္မႇာ ေျမၿပိဳတုန္းကလည္း လူ ၁၁ ဦး အေသအေပ်ာက္ ရႇိခဲ့တယ္။သံေတာင္နဲ႔ လား႐ႈိးမႇာ ေျမၿပိဳတုန္းကလည္း လူအေသအေပ်ာက္ ရႇိခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒီႏႇစ္ထဲက်ေတာ့ မိုးက လည္းမ်ားေတာ့ ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမႇာ ေျမၿပိဳတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြ မ်ားေနတယ္''ဟုလည္း ရန္ကုန္နည္းပညာ တကၠသိုလ္၊ ဘူမိအင္ဂ်င္နီယာဌာနမႇ ဌာနမႇဴး၊ တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေက်ာ္ထြန္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အလားတူ ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားတြင္ ေျမၿပိဳက်မႈမ်ားႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ''ျမစ္ေၾကာင္းေတြမႇာ ေျမၿပိဳတာေတြလည္း မ်ားလာတယ္။ ေျမကြၽံတာေတြလည္း ရႇိတယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္မႇာဆို ျမစ္ကမ္းပါး ၿပိဳတာေတြ ေတာ္ေတာ္ ျဖစ္တယ္။ ျမစ္ေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္မႇာ ကမ္းပါးၿပိဳတာေတြက တစ္ဆင့္ ေျမၿပိဳတာေတြ ျဖစ္လာတာ။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြဆိုရင္ ၿပိဳလြန္းအားႀကီးေတာ့ ျမစ္ကမ္းပါးကၿမိဳ႕ဟာ ျမစ္ရဲ႕အေနာက္ဘက္ျခမ္းကေန အေရႇ႕ဘက္ျခမ္းကို ေရာက္သြားတာ ရႇိတယ္။ အဲဒါ ေလးမ်က္ႏႇာၿမိဳ႕ပဲ။ ဟသၤာတတို႔၊ ေညာင္တုန္းတို႔မႇာ ဆိုရင္လည္း ေျမၿပိဳတာေတြ ခဏခဏျဖစ္တယ္''ဟု ေဒါက္တာေက်ာ္ထြန္းက ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

''ဒီႏႇစ္ မိုးတြင္းကာလမႇာ မိုးမ်ားလို႔ ေတာင္ေပၚေဒသေတြမႇာဆိုရင္ မၾကာခဏ ေတာင္ၿပိဳတာေတြ ျဖစ္လို႔၊ ကားလမ္းေတြ ပိတ္ေနတာ ရႇိတယ္။ ရခိုင္႐ိုးမလမ္းမႇာလည္း ကားလမ္းပိတ္တာေတြ ရႇိတယ္။ ကေလးဘက္မႇာလည္း
ေတာင္ၿပိဳလို႔ ကားလမ္းပိတ္တာေတြ ခဏခဏ ျဖစ္ေနတယ္။ ျမ၀တီဘက္မႇာလည္း ေတာင္ၿပိဳလို႔ ကားလမ္းေတြ ပိတ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ငလ်င္ကို ႀကိဳၿပီး မခန္႔မႇန္းႏုိင္ေပမယ့္ ေျမၿပိဳတာကိုေတာ့ ႀကိဳသိႏုိင္သလို ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို အေျခအေနေတြ ၾကံဳလာရင္ ေျမၿပိဳတာေတြ ျဖစ္ေတာ့မယ္ စသျဖင့္ေပါ့ အသိပညာေပး လုပ္ငန္းေတြကို ေတာင္ေပၚနဲ႔ ေက်းလက္ေဒသေတြမႇာ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ လိုလာပါၿပီ။
ျမစ္ေၾကာင္းေတြကိုလည္း ကမ္းပါးၿပိဳတာေတြ ကာကြယ္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ''ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာရႇင္ တစ္ဦးက သံုးသပ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။